Phát hành trái phiếu xanh ở Canada đã tăng lên mức cao mới vào năm ngoái 2020, nhưng khi nhu cầu tiếp tục tăng mạnh vào năm 2021, một biến thể mới được gọi là trái phiếu liên kết bền vững đang trở nên phổ biến.
Không giống như trái phiếu xanh thông thường trong đó một công ty gây quỹ gắn với dự án hoặc mục đích cụ thể, trái phiếu liên kết bền vững yêu cầu công ty phải đáp ứng mục tiêu ESG tổng thể, chẳng hạn như giảm lượng khí thải. Nói chung, nếu công ty không đáp ứng được các mục tiêu được nêu trong tuyên bố chào bán trái phiếu, thì các điều khoản của trái phiếu sẽ trở nên khó khăn hơn đối với công ty.
Các công ty lớn của Canada như nhà cung cấp viễn thông Telus Corp. và nhà điều hành đường ống Enbridge Inc. đã thử nghiệm loại trái phiếu này, bán được lần lượt 750 triệu USD và 1 tỷ USD giá trị trái phiếu vào tháng Sáu.
Trái phiếu 10 năm của Telus sẽ đáo hạn vào năm 2031, sử dụng nguồn tài chính của mình để đạt được hoạt động giảm thải carbon ròng vào năm 2030. Nếu công ty không đạt được mục tiêu đó, tiền lãi phải trả cho các trái phiếu sẽ tăng một phần trăm mỗi năm.Với Enbridge thì họ đặt ra mục tiêu đạt mức phát thải khí nhà kính ròng bằng 0 vào năm 2050 và cải thiện sự đa dạng về sắc tộc và giới tính của lực lượng lao động của mình, với các ngưỡng cụ thể là 28% đại diện người thiểu số và 40% phụ nữ. Điều thứ hai cũng sẽ áp dụng cho hội đồng quản trị.
Nếu mục tiêu đa dạng nơi làm việc không đạt được, người phát ngôn của Enbridge nói rằng lãi suất phải trả sẽ tăng từ mức cơ bản 2,5% lên 5 điểm cơ bản bắt đầu từ tháng 8 năm 2026. Không đạt được mục tiêu về cường độ phát thải khí nhà kính sẽ dẫn đến tăng 50 điểm cơ bản từ năm 2031.
Người phát ngôn nói thêm rằng giống như nhiều trái phiếu của Enbridge, trái phiếu liên kết bền vững này có thể được gọi bằng mệnh giá trong vòng ba tháng kể từ ngày đáo hạn dự kiến vào tháng 8 năm 2033.
Mặc dù trái phiếu liên kết bền vững mang lại lợi ích tiềm năng cho các nhà phát hành và nhà đầu tư, nhưng chúng cũng đi kèm với một số lưu ý.Về phía tổ chức phát hành, lợi ích đã rõ ràng. Theo các báo cáo, Telus có thể được chiết khấu khoảng 6 điểm cơ bản trong khi Enbridge được hưởng 5 điểm so với chi phí bán trái phiếu thông thường.Bên cạnh các mục tiêu lớn lao, các công ty cũng được hưởng lợi từ việc củng cố uy tín ESG của họ, một điều không chỉ là vấn đề hình ảnh khi các nhà đầu tư ngày càng đổ tiền vào các lựa chọn đầu tư bền vững.
Tim Nash, người sáng lập Good Investing là một cố vấn tài chính chuyên về đầu tư có đạo đức, nói với Financial Post rằng trái phiếu xanh là nơi mà các công ty tự xác định định nghĩa và mục tiêu của riêng họ. Tuy nhiên, các công ty bên thứ ba như Morningstar Sustainalytics, PricewaterhouseCoopers và Deloitte sẽ chịu trách nhiệm giám sát thực hiện.
“Những gì các công ty kiểm toán sẽ làm là họ sẽ chứng nhận việc đảm bảo rằng các khoản tiền bán trái phiếu được chi cho các chi tiêu xanh” Nash nói. Ông nói thêm rằng với các trái phiếu liên kết bền vững thì hơi khác một chút. “Thay vì số tiền được tích lũy, những gì (trái phiếu liên kết bền vững) làm là chúng liên kết lãi suất với hiệu suất trên các chỉ số ESG.”Nói tóm lại, nếu các công ty này không đạt được mục tiêu của họ vào như năm cuối cùng của ngày đáo hạn trái phiếu, thì chi phí vốn của họ có thể tăng lên khá nhiều.
Một câu hỏi được đặt ra là liệu các công ty có thể gian lận trong trò chơi hay không. Các công ty nhận ra rằng họ có thể không đạt được các mục tiêu của mình trước khi trái phiếu đáo hạn có thể bị cám dỗ để thực hiện một số biện pháp nhất định, chẳng hạn như gọi trái phiếu sớm hơn để tránh bị phạt. Vì vậy các nhà đầu tư nên xem xét kỹ lưỡng.
Nash nói thêm rằng trái phiếu liên kết bền vững là sản phẩm mới, vẫn chưa có trường hợp nào ở Bắc Mỹ trước đây. Một vấn đề khác mà các nhà đầu tư nên cảnh giác là các công ty lợi dụng loại trái phiếu này mà không có đóng góp gì thực sự cho môi trường hay các lợi ích cộng đồng. Theo Ravipal Bains, một cộng sự trong thị trường vốn và bộ phận chứng khoán tại McMillan’s nói: “Nếu bạn đang muốn đầu tư vào trái phiếu xanh, hãy tìm một công ty đã thực hành tính bền vững trong vài năm qua để bạn biết rằng họ đã có hoạt động tích cực về môi trường và khí hậu và đã cung cấp báo cáo hoạt động bền vững.
Nếu bạn nhìn vào các đợt phát hành trái phiếu xanh trước, chúng chủ yếu được thúc đẩy bởi các chính quyền cấp tỉnh và thành phố ở Canada. Bây giờ các tập đoàn đang ngày càng tham gia vào hành động này. Tôi nghĩ đó là một sự tiến triển tự nhiên”.
Mặc dù còn quá sớm để nói liệu việc đổ xô vào trái phiếu xanh và liên kết bền vững có làm thay đổi hiệu quả hành vi của doanh nghiệp hay không, Nash cho rằng ít nhất họ cũng đang thay đổi cách nhìn của các tập đoàn về việc tài trợ cho các dự án của họ. Các công ty có điểm ESG thấp và rủi ro khí hậu cao hơn có thể sớm thấy chi phí vay cao hơn đáng kể so với các công ty có điểm cao.
Mai Phương – Basel Markets Market Analyst
